Motivasyon teorileri ve ilkeleri, çalışan motivasyonunu daha iyi anlamak için yöneticiler tarafından yaygın olarak kullanılır. Ancak, herkes bu teorileri ve ilkeleri günlük yaşamında, hedef belirleme, kişisel motivasyon ve okul ve çalışmalar için motivasyon gibi alanlarda uygulayabilir. Var olan birçok teorinin beşi en popüler hale geldi.
Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi
Abraham Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi, muhtemelen en iyi bilinen motivasyonel teoridir. İnsanların beş temel ihtiyacı olduğunu belirtir: fizyolojik ihtiyaçlar, güvenlik ihtiyaçları, şefkat ihtiyaçları, saygınlık ihtiyaçları ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçları. Beş ihtiyaç, daha önemli ihtiyaçların (fizyolojik ve güvenlik) "alt seviye" ihtiyaçlar olduğu ve diğerlerinin "üst düzey" ihtiyaçlar olduğu bir piramit diyagramda gösterilmektedir. Teori, bir seviye ihtiyaç karşılandığında, üst seviye ihtiyacın üstlenileceğini açıklar.
McClelland'ın İhtiyaçları Üçlüsü
David McClelland'ın İhtiyaçlar üçlüsü teorisi, bir kişinin üç ihtiyaçtan biri tarafından motive edildiğini belirtir: başarıya ihtiyaç, iktidara ve bağlılığa duyulan ihtiyaç. Başarıya ihtiyaç duyan insanlar, hedeflerine ulaşmayı amaçlar ve bireysel başarılarını ölçebilmeleri için çabalarıyla tanınmak isterler. İktidara ihtiyacı olan insanlar, diğerlerini etkileyerek veya bir kuruluşun yöneticileri ise hedeflerine ulaşarak motive olurlar. Üyelik ihtiyacı olan insanlar, kabul görmüş olma ve bir gruba dahil olma ihtiyacı ile motive edilir.
McGregor'un X ve Y'si
Douglas McGregor'un X ve Y teorisi çalışan motivasyonunu görmek için birbirlerinin uç ucunda iki teori ortaya koyuyor. Teori X, bir insanın işini beğenmediğini, sorumluluk istemediğini ve değişmeyi sevmediğini ve sadece para ve iş güvenliği için çalıştığını söylüyor. Bununla birlikte, Y Teorisi, insanların işlerini sevdiklerini, daha fazla sorumluluk almak istediklerini ve iş hedeflerine bağlı olduklarını varsaymaktadır. Ortalama bir işçinin davranışı genellikle Teori X ile Teori Y arasındadır.
Herzberg'in İki Faktörü Teorisi
Frederick Herzberg'in İki Faktör Teorisi, işçilerin tutumunu etkileyen iki faktör olduğunu belirtir: motivasyon (memnuniyet faktörleri) veya hijyen faktörleri (memnuniyetsizlik faktörleri). Bazı memnuniyet faktörleri, başarı, tanınma ve sorumluluk, bazı memnuniyetsizlik faktörleri ise şirket politikası, çalışma koşulları ve maaştır. Herzberg, memnuniyete neden olan faktörlerin memnuniyetsizliğe neden olanlardan farklı olduğunu ve memnuniyet ve memnuniyetsizliğin birbirine zıt olarak algılanmaması gerektiğini savundu.
Vroom'un Beklenti Teorisi
Victor Vroom'un Beklenti Teorisi, her insanın farklı amaç ve beklentilere sahip olduğunu, ancak iyi bir performansın iyi bir sonuçla sonuçlanması durumunda motive edilebileceğini ve bu iyi sonucun bir ihtiyacı karşılayacağını belirtir. Vroom'un Beklenti Teorisi üç faktöre dayanıyor: değerlik (belirli bir sonucun önemine verilen değer), beklenti (bir kişinin yeteneklerine olan inancı) ve araçsallık (bir kişinin iyi bir performansın yol göstereceği beklentisi) iyi sonuç). Vroom'un Beklenti Teorisi, bir kişinin motivasyonunu aşağıdaki formüle göre tanımlar: Motivasyon = Değerlik x Beklenti (Araçsallık).
