İşletme yöneticileri sürekli olarak yeni ürünler ve sermaye harcamaları için yatırımları göz önünde bulundururlar. Ancak, bu yeni projelerin şirketin fonlarını kullanmaya değer olup olmadığını belirlemelerine yardımcı olacak bir önlem almaları gerekiyor. Yöneticiler, sermaye harcaması projelerini iç getiri oranını (IRR) hesaplayarak ve sonuçları engel oranı olarak da bilinen minimum kabul edilebilir getiri oranıyla (MARR) karşılaştırarak değerlendirir. IRR engel oranını aşarsa, onaylanır. Değilse, yönetimin projeyi reddetme olasılığı yüksektir.
Çoğu şirket için MARR, şirketin ağırlıklı ortalama sermaye maliyetidir (WACC). Bu rakam, bilançodaki borç ve özkaynak tutarıyla belirlenir ve her işletme için farklıdır.
İç karlılık oranı
İç verim oranı, bir projeden tüm nakit akışlarının hem olumlu hem de olumsuz olarak eşit olduğu sıfırdır. IRR üç faktörden oluşur: faiz oranı, risk primi ve enflasyon oranı. Bir şirketin engel oranının hesaplanması, genellikle uzun vadeli ABD Hazine bonosu olan risksiz bir yatırımın faiz oranıyla başlar. Gelecek yıllarda nakit akışı garanti edilmediğinden, bu belirsizliği ve potansiyel oynaklığı değerlendirmek için bir risk primi eklenmelidir. Ve son olarak, ekonomi enflasyonla karşılaştığında, bu oranın da hesaplamaya eklenmesi gerekir.
Ağırlıklı ortalama sermaye maliyeti
WACC, bir proje için ödemek için gereken fonları elde etme maliyeti ile belirlenir. Bir şirket ek borç alarak, özsermayeyi artırarak veya birikmiş karı kullanarak fonlara erişebilir. Her fon kaynağının farklı bir maliyeti vardır. Borç faiz oranları, mevcut ekonomik koşullara ve işletmenin kredi notuna bağlı olarak değişmektedir. Öz sermaye maliyeti, hissedarların paralarını işe yatırmak için talep ettikleri getiridir. WACC, borçlu ve özkaynak oranlarının ağırlıklı bir ortalamaya ulaşmak için kendi maliyetleri ile çarpılmasıyla hesaplanır.
Minimum Kabul Edilebilir Getiri Oranı
Bir projenin MARR'ı aşan bir IRR'si varsa, o zaman yönetim muhtemelen yatırıma devam etmek için onay verecektir. Ancak, bu karar kuralları katı değildir; diğer hususlar MARR'ı değiştirebilir. Örneğin, yönetim yeni fabrikaları onaylamak için yüzde 10 gibi daha düşük bir MARR kullanmaya karar verebilir, ancak mevcut tesislere yapılan genişletmeler için yüzde 20 MARR talep edebilir. Bunun nedeni tüm projelerin farklı özelliklere sahip olmasıdır; Bazılarının gelecekteki nakit akışlarının belirsizliği var, diğerleri ise yatırımın geri dönüşünü gerçekleştirmek için daha kısa veya daha uzun zaman aralıklarına sahip.
MARR Olarak Fırsat Maliyeti
WACC, MARR olarak en sık kullanılan kriterdir, ancak tek değildir. Bir şirketin sınırsız bir bütçesi ve sermayeye erişimi varsa, MARR'ı karşılayan herhangi bir projeye yatırım yapabilir. Ancak sınırlı bir bütçe ile, diğer projelerin fırsat maliyeti bir faktör haline gelir. Bir şirketin WACC'sinin yüzde 12 olduğunu ve iki projesinin olduğunu varsayalım: biri yüzde 15 IRR'ye, diğeri yüzde 18 IRR'ye sahip. Her iki projenin de IRR'si, WACC tarafından tanımlandığı gibi MARR'yi aşıyor ve bu temelde yönetim her iki projeye de yetki verebilir.
Bu durumda, MARR, değerlendirilen mevcut projelerin yüzde 18'inin en yüksek IRR'si olur. Bu IRR, diğer tüm projelerin karşılaştırılması gereken "fırsat maliyetini" temsil eder.
Sınırlamalar
IRR ve ilgili MARR yararlı araçlar olsa da, sınırlamalar vardır. Örneğin, bir projenin yüzde 20'si IRR'ı olabilir, ancak nakit akışı yalnızca üç yıl sürecek. Bunu yüzde 15'lik bir IRR ile başka bir projeyle karşılaştırın, ancak nakit akışı 15 yıl boyunca devam edecek. Yönetim hangi projeyi onaylamalı? IRR ve MARR kullanmak bu durumda pek yardımcı olmuyor.
MARR, işletme yöneticilerinin projelerin değerini değerlendirmek için kullandıkları değerli bir ölçümdür. Bir şirketin WACC'si genellikle başlangıç noktası olarak kullanılan standarttır. Bu yöntem, en az bir işletmenin değerlendirilen tek bir projesi olduğunda ve sınırsız bir bütçesi olduğunda en iyi şekilde çalışır. Ancak gerçek hayatta, çoğu işletme bütçe kısıtlamalarına ve dikkate alınması gereken birkaç projeye sahiptir. Bu durumda, tüm projelerin en yüksek IRR'si şirketin WACC'sini kullanmak yerine MARR olur. Bu, "sermayenin fırsat maliyeti" olarak bilinir.
